Μαρτυρολόγιο – Συγγραφείς και καλλιτέχνες στο στόχαστρο της σοβιετικής εξουσίας

Η μελέτη έλαβε υπ’όψιν το σύνολο του ντοστογιεφσκικού έργου και την σύγχρονη βιβλιογραφία. Το περιεχόμενο των έργων του Ρώσσου μυθιστοριογράφου μπορεί να καταστή αντικείμενο φιλοσοφικής και όχι μόνον λογοτεχνικής (φιλολογικής-ιστορικής) αναλύσεως. Ο Ντοστογιέφσκι παραμένει, λογοτέχνης σκεπτόμενος φιλοσοφικά. Εξ αφορμής της κυριαρχίας του ορθολογισμού και των διαφόρων πτυχών του, ο Ντοστογιέφσκι θέτει δια των ηρώων του το κρίσιμο ερώτημα περί της υπάρξεως του Θεού: “Εάν δεν υπάρχει Θεός, τα πάντα επιτρέπονται”. Ο άνθρωπος, για τον Ντοστογιέφσκι, είναι ένα ον που καταπιέζει και καταπιέζεται, που φέρεται αινιγματικά και όχι πάντοτε λογικά. Θεμελιώδης είναι η ιδέα της ελευθερίας, η οποία συσχετίζεται τόσο με το ζήτημα της υπάρξεως του Θεού, όσο και με το πρόβλημα του κακού. Κατ’ ουσίαν, ο Ρώσος συγγραφέας ακολουθεί επί του προκειμένου την βυζαντινή φιλοσοφική παράδοση.