Φιλοσοφία της ιστορίας κατά Πολύβιον Μεγαλοπολίτην –

Ο Πολύβιος προσπάθησε να ερμηνεύσει αντικειμενικά τα φαινόμενα της πολιτικής, στηριγμένος στα πραγματικά γεγονότα και, ως φιλόσοφος της Ιστορίας, να δώσει λογικήν εξήγηση στον εαυτόν του και στους αναγνώστες του. Έγραψε σαράντα βιβλία για μια εποχή εντόνως διαταραγμένη και νεφελώδη. Μια εποχή που έζησε αδιάκοπους πολέμους μεταξύ λαών της Μεσογείου αλλά και εμφυλίων ανάμεσα στους Έλληνες των ελληνιστικών κρατών, όπως και άγριων εμφυλίων μεταξύ των Ελλήνων της κυρίως ενδοχώρας της Μικράς Ασίας και των νησιών. Η ιστορία που γράφει ο Πολύβιος καλύπτει την περίοδο από το 218 έως το 146 π.Χ., τον χρόνο δηλαδή της οριστικής κατακτήσεως των Καρχηδονίων.

Από τα βιβλία του διασώθηκαν μόνο τα πρώτα πέντε, το πρώτο μέρος του έκτου και πολλά αποσπάσματα και περιλήψεις των υπολοίπων. Έγιναν όμως και τα χαμένα, πολύτιμο υλικό για μεταγενέστερους ιστορικούς Έλληνες όπως Διόδωρος Σικελιώτης, Πλούταρχος, Διονύσιος Αλικαρνασσεύς, Δίων ο Χρυσόστομος, Αππιανός, Στράβων, Αρριανός, Λουκιανός κ.ά. Παράλληλα χρησιμοποιήθηκαν τα ιστορικά κείμενα του Πολυβίου από την ελληνοθρεμμένη διανόηση των Ρωμαίων, όπως από τους: Τάκιτο, Τίτο Λίβιο, Κικέρωνα, Δίωνα Κάσιο κ.ά. Σε αυτό το πόνημα, ο γράφων επιχειρεί να εξαγάγει τα φιλοσοφικά συμπεράσματα του Πολυβίου περί της Ιστορίας, που είναι διάσπαρτα μέσα στα γραφόμενά του, για τα γεγονότα εκείνης της εποχής, που έχουν όμως διαχρονική σημασία και αξία για τους μελετητές.